บอดี้ดี เริ่มที่ลำไส้ | นิตยสารอะชีฟ ฉบับมีนาคม 2567

เริ่มต้นสุขภาพดี...
เริ่มด้วยสมดุล 'ไมโครไบโอม'

ปัจจุบันคนหันมาใส่ใจการดูแลสุขภาพในเชิงป้องกันมากขึ้นโดยเฉพาะการเริ่มต้นดูแลสุขภาพให้ดีจากการมีสุขภาพทางเดินอาหารที่ดีหรือการมี ‘ไมโครไบโอม’ (Microbiome) หรือ ‘ชีวนิเวศจุลชีพ’ ที่ดีนั่นเอง

‘ไมโครไบโอม’ คืออะไร

ไมโครไบโอมเป็นชุมชนที่ประกอบด้วยสิ่งมีชีวิต เช่น แบคทีเรีย และจุลินทรีย์อื่นๆ ภายในร่างกายของเราประกอบด้วยจุลินทรีย์หลายล้านล้านชนิดจากหลายสายพันธุ์ ประกอบไปด้วยชนิดที่มีประโยชน์และชนิดที่อาจก่อโรค แต่ในร่างกายที่แข็งแรง จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์และทำให้เกิดโรคอยู่ร่วมกันได้โดยไม่มีปัญหา แต่หากมีการรบกวนสมดุลนั้น เช่น จากอาหารบางอย่าง หรือการใช้ยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน ก็อาจรบกวนสมดุลนี้ได้ ทำให้เกิดภาวะการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ (Microbiome Dysbiosis) ส่งผลให้ร่างกายเสี่ยงต่อโรคภัยไข้เจ็บได้

‘ไมโครไบโอม’ ส่งผลต่อร่างกายอย่างไรบ้าง

ไมโครไบโอมพบได้ในทุกส่วนของร่างกายมนุษย์ ตั้งแต่ผิวหนัง ลำไส้ ปาก จมูก และตา มีบทบาทสำคัญในการกำหนดสุขภาพของเรา โดยมีอิทธิพลต่อทั้งร่างกายโดยรวม ตั้งแต่ระบบภูมิคุ้มกันไปจนถึงสุขภาพจิตและความเครียดถึงแม้ว่าไมโครไบโอมจะสามารถพบได้ทั่วร่างกาย แต่ไมโครไบโอมพบได้มากที่สุดในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งเป็นแหล่งที่มีจำนวนชนิดและปริมาณเชื้อจุลินทรีย์เยอะที่สุด โดยจะร่วมมือกันช่วยย่อยอาหาร และผลิตสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย ซึ่งก็คือกรดไขมันสายสั้น (Short Chain Fatty Acid)

การจะมีสุขภาพทางเดินอาหารและ ‘ไมโครไบโอม’ ที่สมดุลทำได้อย่างไร

เลือกรับประทานอาหารที่มีผลโดยตรงต่อสมดุลไมโครไบโอมของเรา อาทิ

• รับประทานอาหารที่สมดุลครบ 5 หมู่
• เน้นผลไม้ ผัก ธัญพืชเต็มเมล็ด และอาหารหมักดองหลายชนิด เช่นกิมจิ โยเกิร์ต มีส่วนช่วยให้ชุมชนจุลินทรีย์มีความเป็นอยู่ที่ดีได้ 
• หลีกเลี่ยงอาหารที่ส่งผลเสียต่อ ไมโครไบโอม เช่น อาหารแปรรูป อาหารที่มีปริมาณน้ำตาลสูง เป็นต้น

ปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์

• ความเครียดเรื้อรัง การนอนหลับไม่เพียงพอ และการขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอส่งผลต่อสมดุลของจุลินทรีย์

ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารโพรไบโอติก

• รับประทานอาหารเสริมหรืออาหารหมักดองได้ เพื่อให้ได้รับโพรไบโอติกหรือแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์โดยตรง
• อาจจะเสริมด้วยใยอาหารให้เพียงพอ เพื่อสนับสนุนสภาพแวดล้อมที่ดีให้กับจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ 

การให้ความสำคัญของไมโครไบโอมที่ดีต่อสุขภาพจะเป็นการปูทางไปสู่การมีสุขภาพที่ดี ยกระดับความเป็นอยู่ ส่งเสริมการมีอายุยืนยาว มีสุขภาพและมีความเป็นอยู่ที่ดีได้